23 Kasım 2025 Pazar

AI'sız Dijital Alanlar

Bugün, son dönem trendinin tersine kürek çeken bir sosyal medya projesinden, “Yapay Zeka Eli Değmemiş” sözlük antisamsadan bahsetmek istiyorum. Fakat daha önce çocukluğumdan bu yana, teknoloji ile nasıl bir ilişkim olduğu konusuna kısaca bir giriş yapmam gerekiyor.

Yapay zekayı bir konsept olarak hayatıma ne zaman soktuğumu düşününce, epey geriye gidiyorum. Babamın mesleği gereği ilkokulda BASIC ile, ortaokulda Pascal ile tanışmıştım. Karar ağaçlarıyla basit kural setleri tanımlayıp, insanlarla basit sohbetler yapan küçük programlar yazdığımı hatırlıyorum. Babamın lise öğrencileriyle birlikte kurduğu ve bilgisayar toplayıp sattığımız küçük firma için basit bir muhasebe programı yazmaya çalıştığım da olmuştu. Fakat bilgisayarlarda sanırım beni ilk olarak derinden etkileyen gelişme, Barbarian isimli DOS tabanlı basit bir oyunda bilgisayarın insan gibi konuşarak bir kelime söylemesiydi. Sonrasında Star Trek ve 1991’de vizyona giren Terminator 2 ile insan gibi düşünen makine fikrini benimsedim. Mühendisliği seçmemde bu iki filmin mutlaka etkisi vardır. Backpropagation ile ilk tanıştığımda kara kutu sistem modellemenin geleceği noktayı düşününce çok heyecanlandığımı da mutlaka yazmalıyım. 

Günümüz teknolojilerinin gelişimi neredeyse tek bir insan ömrüne sığdı. Ben çocukken Türkiye’de sürekli televizyon yayını yoktu, sabah İstiklal Marşı ile televizyon açılır, akşam yine İstiklal Marşı ile yayın biterdi. Amstrad bilgisayarlardan, internetin gelişimine, yapay sinir ağları kavramının bugünkü AI ekosistemine evrilmesine kadar bu teknolojik dönüşümün hemen her safhasına hem tanıklık ettim hem de içinde bir yerlerde bulundum. 

Bugün gelinen noktada, yapay zekanın demokratikleşerek gelişimini desteklerken, bir taraftan da verinin kullanımı, mahremiyet, ifade özgürlüğü ve emek gibi konularda dijital toplum sözleşmesinin daha çok konuşulması gerektiğini düşünüyorum fakat burayı çok dallandırmadan, çeşitliliğin ve çok sesliliğin korunması adına, tıpkı nesli tükenmekte olan canlıların korunduğu doğal alanlar gibi, AI’sız dijital alanların da bilinçli olarak oluşturulması gerektiğine inandığımı söylerek bu giriş faslını bitirmiş olayım :)

İTÜ’den arkadaşım Levent Divilioğlunun kaptanlığını ve yazılımını üstlendiği, henüz emekleme aşamasını yeni yeni tamamlayan antisamsa, tam da böyle bir yer. Yapay zeka eli değmemiş bir sözlük projesi.

Burada tüm içeriğin doğrudan insan üretimi olması bekleniyor. İlginizi çekerse bir göz atmanız için linki şuraya bırakıyorum.

https://antisamsa.com/

22 Kasım 2025 Cumartesi

Kurtlar Vadisi, Adanalı, 01, vs.

Günümüzde sokak kültürünün artık medya tarafından şekillendiğini kabul ettikten sonra, bazı dizilerin prime time’da yer bulmasının savunulacak tarafı kalmadığını düşünüyorum. Kurtlar Vadisi gibi yapımların, normalleşmiş şiddet ve mafya estetiğini ana akımın merkezine yerleştirmesi tesadüf değil. Bunu özel güç odaklarının tasarladığını falan iddia etmiyorum. Suyun altında ateşi yaktığınızda, bir süre sonra su kaynar ve bu tesadüf değildir. 

Dünün sokak serserilerinin, kötü çekilmiş bir absürt komediden bile daha absürt ve daha komik duran fakat esasen hiç de komik olmayan bilakis çok ciddi bir hastalığın semptomları olan, daltonlar gibi, redkitler gibi mide bulandırıcı örgütlenmelere dönüşmesinin 01 gibi dizilerden bağımsız olduğunu kim iddia edebilir? 

Üç yüz yıllık özgürlük mücadelesi ile, milyonlarca insanın kanıyla çizilen özgürlük haddini bugün yeniden çizmeye cüret etme pahasına... Bugün cep telefonları ile, çok yakın gelecekte gözlüklerle, kulak içi cihazlarla ve belki bir adım sonra kafatasının içinde yer alan biyolojik kontrolöre takılacak çipler ile günün 24 saatini fiilen prime time’a çeviren mecralarda yapılan yayınların, ayrıca ve çok daha sıkı biçimde denetlenmesi gerekmediğini kim, hangi tecrübe ile söyleyebilir? 

Bu kadar yoğun bir iletişim bombardımanı altında yaşamayı insanlık olarak ilk kez tecrübe ediyoruz. 

Varlık sahipliğinin ve iletişim kanallarının kontrolünün bu kadar az sayıda güç odağında toplandığı başka bir dönem olmadı. 

Bunlar insanlık için çok yeni tecrübeler.

Üstelik her yeni tecrübeden daha da güçlenmiş olarak çıkmıyoruz. Bu iddia, sahte kişisel gelişim uzmanlarının, yenilmişlerden ve düşkünlerden bir ısırık daha alabilmek için uydurduğu büyük yalanlardan yalnızca bir tanesi.

Bazen düştüğün bataktan çıkamazsın ve hikayen orada sona erer. 

Bugün resim kabaca şöyle
  • Her anımız prime time
  • 7/24, tuvaletteyken bile iletişim bombardımanına maruz kalıyoruz
  • İletişimi yöneten kanallar belirli güç odaklarında yoğunlaşmış durumda
  • Hayat düzensizliğe meyilli
Bu hızda ve bu şartlarda verilen doz, ölümcül olabilir.

12 Eylül 2025 Cuma

Link Kütüphanesi

Takip ettiğiniz web sayfasını bulamıyor musunuz. Linklerinizi mi kaybettiniz? Endişe etmeyin sizin için şöyle bir web sayfası yaptım.

SomeNice Links - Personal Link Manager & Financial Tracker



28 Ağustos 2025 Perşembe

Web tasarımı

Ben ilk paramı BemsJeans diye bir firmaya web sayfası yaparak kazanmıştım. Sanıyorum henüz ya ortason, veya lise1'de olmam gerek. Bir arkadaşımla birlikte 600USD kazanmıştık projeden. Html ve javascript ile koca siteyi satır satır yazmıştık. 

Bugün artık hobi amacı dışında yazılım yapmıyorum fakat merak edip ChatGPT'ye güncel web teknolojilerini derle bakalım dedim. Liste aşağıda.

Benim oğlan da baba madem bu kadar kolay bir de oyun yapalım dedi, ufak bir oyun sitesi yaptık birlikte, sonra vercel'de yayınladık, şu bağlantıdan buyrun: https://egiticioyunlar.vercel.app/

10 Nisan 2025 Perşembe

"Üretken yapay zeka burada, fakat kullanıcıları nerede?"

Podcast Özeti : Gen AI is here—but where are i…–The McKinsey Podcast – Apple Podcasts

Podcast, McKinsey’nin üretici yapay zekânın (Gen AI) neden bu kadar çok konuşulmasına rağmen hızlı benimsenmediğini sorgulayan özel bir bölümüyle açılıyor. Konuklar arasında yatırımcı, girişimci ve güvenlik alanında liderlik yapmış üç uzman yer alıyor.

Konuşma, ChatGPT gibi uygulamaların yarattığı büyük beklentiye rağmen, pratikte dönüşümün yavaş kaldığını vurgulayarak başlıyor. Bu durum, özellikle müşteri hizmetleri gibi alanlarda hızlı değişim bekleyenleri hayal kırıklığına uğratıyor. Kiran ve Naveen ise, bu sürecin teknoloji tarihinde olağan olduğunu; iPhone gibi örneklerde de yaygın kullanımın yıllar aldığını hatırlatıyor.

9 Nisan 2025 Çarşamba

Takip Edilen Web Sayfaları

 Günlük olarak takip etmesi gereken web sayfaları, sektöre, şirketin hedeflerine ve kişisel ilgi alanlarına bağlı olarak değişebilir, ben aşağıdakilere bakmaya çalışıyorum.

Podcastler

OpenStax - free books

Subjects - OpenStax

Haber ve Ekonomi Siteleri

Bloomberg ve Reuters gibi uluslararası iş ve finans haber kaynakları, güncel ekonomik gelişmeleri, piyasa analizlerini ve sektör haberlerini takip etmek için önemlidir.

Dünya Gazetesi, Türkiye'nin ekonomik gündemini anlamak için bence önemli bir kaynak.

Sektörel ve Teknoloji Haberleri

TechCrunch ve Wired, teknoloji trendleri, yenilikler ve startup dünyası hakkında bilgi almak için faydalıdır.

Sosyal Medya ve İçerik Platformları

LinkedIn, hem profesyonel ağ kurma hem de sektörel haberler ve tartışmalar için günlük olmasa da zaman zaman takip edilebilecek bir platform olarak hala yerini koruyor.

Medium, fazla takip etmiyorum fakat çeşitli uzmanlar tarafından yazılmış makaleler var. Zaman zaman bakılabilir.

Pazarlama ve Reklam Analizleri

Reklam stratejileri, dijital pazarlama, teknoloji trendleri ve kampanya örnekleri hakkında güncel kalabilmek için AdEspresso ve Think With Google gibi bir iki web sayfası da faydalı olur.

Yatırım ve Finans

Crunchbase, startup'lar, yatırım turu bilgileri ve şirket performansları hakkında veri sağlar. Bu önemli bence.

Consumer Barometer, tüketici davranışları ve pazarlamaya dair güncel veriler sunar.

Girişimcilik ve İş Geliştirme

Bu alanda çok web sayfası mevcut, Arıkovanı gibi kitlesel fonlama platformları, girişimcilerin projelerini ve sektördeki yenilikleri takip etmek için faydalıdır. Kerietsu forum haberleri zaman zaman izlenebilir. Startupmarket, girişim dünyasında yatırım ve iş birliği fırsatlarını araştırmak için kullanılabilir.

Kişisel Gelişim ve Liderlik

Bu konu çetrefilli bir konu fakat, doğru insanları seçerek izleyeceğiniz TED konferansları ilham verebilir. Bu alan "sahtebilim" ile iç içe olduğu için, takip edeceğiniz insanların geçmişlerini, hangi okuldan mezun olduklarını, kendilerini ne kadar güncel tutabildiklerini falan ayrıca araştırmak lazım. Ayrıca Wharton School of the University of Pennsylvania'nın Nano Tools for Leaders blogunu takip etmek de faydalı olabilir.

Paylaşım platformları

SLUM: The Shadow Library Uptime Monitor

Varsa önerileriniz, yorum olarak atarsanız sevinirim. Eklerim buraya.

Blogger Şablonu (Template) Oluşturmak.

Bu blog, bir şablon üzerinde çalışıyor. 

www.blogger.com üzerinden girdiğiniz bir arayüz var, burada blogu seçil, Tema->Şablon->Özelleştir->Html görüntüle diyerek kendi şablonunuzu oluşturabiliyorsunuz.

Blogger, şablonlarını yani web sayfanızı tamamen XML tabanlı bir dil kullanarak esnek bir yapıda oluşturmanızı sağlıyor. Aynı zamanda bir çok hazır şablon da var. Paylaşacağınız birşeyler varsa, hızlı biçimde paylaşabilirsiniz. 

Ben zamanında blog yapısını hazır bir şablon kullanmış, ardından kendime göre değiştirmiştim. Bununle ilgili bir temelleri anlatan bir yazı da yazmıştım ama yayınlamamışım. 

Sene oldu 2025, 2017'de taslaklarda kalan yazıyı AI yardımıyla düzenledim. 

Şablonun Temel Yapısı

Bir Blogger template’inde en önemli yapı taşları; stil tanımlamalarını içeren <b:skin> bölümü, sayfa düzenini belirleyen <b:template-skin> ve dinamik içerikleri aktaran <b:include> ve <b:section> etiketleri olarak karşımıza çıkar. Şablon dosyası, HTML gibi başlar ve Blogger’a özgü etiketlerle devam eder. Şu şekilde yapılandırılır:

  • XML bildirimi, DOCTYPE ve gerekli xmlns nitelikleri eklenir.

  • <head> kısmında meta etiketleri, sayfa başlığı ve stil tanımlamaları yer alır.

  • <b:skin> ile CSS kodlarını, Blogger’ın dinamik verilerini kullanarak tanımlayabilirsiniz.

  • <b:template-skin> bölümü, sayfa genişliği, sütun düzeni gibi temel yapılandırmaları belirler.

  • <body> içinde, <b:section> etiketleri aracılığıyla header, içerik, yan paneller ve footer gibi bölümler oluşturulur.

Bu temel yapı sayesinde Blogger, blogunuzda dinamik olarak içerik oluşturur; gönderiler, yorumlar, arşiv listesi ve diğer widget’lar bu bloklar sayesinde ekrana gelir.

Kullanılan Özel Etiketler ve Fonksiyonları

Blogger template dilinde kullanılan özel etiketler her biri farklı bir işleve sahiptir:

  • <b:skin>: CSS stil tanımlamalarını içerir. Burada Blogger’ın değişken sistemi ile renk, font, arka plan gibi özellikler dinamik olarak ayarlanır.

  • <b:template-skin>: Sayfa düzenini, içerik genişliğini, kenar boşluklarını ve sütun yapılandırmasını belirlemek için kullanılır.

  • <b:include>: Blogger tarafından sağlanan dinamik içeriklerin (örneğin, Google Analytics kodu, profil bilgileri) veya şablon içinde tanımlı diğer dosya parçalarının çağrılması için kullanılır.

  • <b:section>: Sayfanın farklı bölümlerini (header, main content, footer gibi) tanımlar. Bu bölümler, blogunuzdaki widget’lar veya diğer içerik parçalarıyla doldurulur.

  • <b:widget>: Her bir bölümde, gönderileri, arşivleri, etiketleri, arama kutusunu ve profil bilgilerini dinamik olarak oluşturmak için kullanılan modüllerdir.

  • <macro:include>: Özellikle sütun düzeni gibi tekrar eden yapıların gruplandırılması için kullanılır.

Bu etiketler Blogger’ın sunucuları tarafından işlenir; blogunuzda dinamik olarak veri çekilir ve oluşturulan şablon, ziyaretçilere yayınlanır.

Template Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Template hazırlarken aşağıdaki noktalara dikkat etmek önemli:

  • Kod Düzeni ve Temizlik: Şablon dosyası, XML olduğu için doğru biçimlendirilmiş ve kapatılmış etiketlerden oluşmalıdır. Herhangi bir küçük hata bile şablonun çalışmamasına neden olabilir.

  • Responsive Tasarım: Mobil uyumlu bir şablon hazırlamak için <b:skin> içerisinde medya sorguları kullanarak veya Blogger’ın mobil sınıflarını (örneğin, body.mobile) göz önünde bulundurarak tasarımınızı optimize edebilirsiniz.

  • Dinamik Değişkenler: Blogger’ın sunduğu değişkenleri (örneğin, $(body.font), $(content.background.color)) kullanarak blogunuzun stilini kolayca özelleştirebilirsiniz. Bu sayede, template ayarlarında yapacağınız değişiklikler tüm şablona otomatik olarak yansır.

  • Widget ve Bölümler: Template üzerinde hangi alanın hangi widget veya içeriği barındıracağını planlamak, kullanıcı deneyimi açısından kritik bir rol oynar. Gönderiler, yorumlar, arama kutuları veya etiket listesi gibi bölümlerin doğru yerleşimi, sayfanın kullanılabilirliğini artırır.

Blogger Template Hazırlama Süreci

Blogger template hazırlama süreci, planlamadan kodlamaya kadar birkaç aşamada ilerler:

  1. Planlama: Blogunuzda hangi alanların bulunmasını istediğinizi belirleyin. Üst bilgi, ana içerik, yan paneller ve alt bilgi gibi bölümleri gözden geçirin.

  2. Temel Yapıyı Oluşturma: XML bildirimini, DOCTYPE'u ve xmlns niteliklerini ekleyerek şablon dosyasını oluşturun. Ardından, <head> ve <body> bölümlerini yapılandırın.

  3. Stil Tanımlamaları: <b:skin> etiketi altında CSS stil tanımlarınızı ve Blogger değişkenlerini kullanın. Renk, font ve düzen ayarlarını bu bölümde yapabilirsiniz.

  4. Dinamik İçerik Entegrasyonu: <b:section> ve <b:widget> etiketleri ile blog gönderilerini, yorumları ve diğer dinamik içerikleri yerleştirin. Blogger’ın hazır widget’larını kullanarak işlevselliği genişletebilirsiniz.

  5. Test ve Düzeltme: Hazırladığınız şablonu Blogger’da test edin. XML doğrulaması, hata mesajları ve sayfa düzeni üzerinde gerekli düzeltmeleri yapın.

Blogger template hazırlamak, blogunuzun görünümünü ve işlevselliğini tamamen kontrol etmenize olanak tanır. XML tabanlı yapı sayesinde, dinamik içeriği, stil ayarlarını ve widget entegrasyonunu tek bir dosyada yönetebilirsiniz. Bu giriş yazısı, şablonların temel yapısını, kullanılan özel etiketleri ve hazırlama sürecinde dikkat edilmesi gerekenleri özetliyor. Kendi template’inizi oluştururken adım adım ilerlemek, hata ayıklamak ve esnek düzenlemeler yapabilmek, blogunuzun benzersiz görünümünü yaratmada önemli bir adım olacaktır.

--

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>

<!DOCTYPE html>

<html b:version="2" 

      xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" 

      xmlns:b="http://www.google.com/2005/gml/b" 

      xmlns:data="http://www.google.com/2005/gml/data" 

      xmlns:expr="http://www.google.com/2005/gml/expr">

  <head>

    <meta content="width=device-width, initial-scale=1.0" name="viewport" />

    <b:include data="blog" name="all-head-content" />

    <title>Merhaba Dünya</title>

    <b:skin><![CDATA[

      body {

        font-family: sans-serif;

        background: #fff;

        color: #333;

        text-align: center;

        padding: 50px;

      }

      h1 {

        font-size: 48px;

        margin-bottom: 20px;

      }

      p {

        font-size: 18px;

      }

    ]]></b:skin>

  </head>

  <body>

    <h1>Merhaba Dünya!</h1>

    <p>Bu, basit bir Blogger template örneğidir.</p>

  </body>

</html>